Οι υποψιασμένοι περιπατητές στον μοναδικής ομορφιάς πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου εντοπίζουν εύκολα τις ομοιότητες ανάμεσα στις δύο πολυκατοικίες, από τις οποίες η μία βρίσκεται στον αριθμό 17 και η άλλη στο 37. Και δεν έχουν άδικο, καθώς τα δύο κτίρια έχουν τον ίδιο δημιουργό, τον Βασίλη Κουρεμένο, αλλά κυρίως πολλά κοινά αρχιτεκτονικά στοιχεία που κυριαρχούσαν στα μέσα της δεκαετίας του 1930. Της Χαράς Τζαναβάρα* Προηγήθηκε κατά μία διετία αυτή που βρίσκεται στον αριθμό 17 και κατασκευάστηκε για λογαριασμό της Αγγελικής…

Ήταν μια εποχή, εκεί γύρω στη δεκαετία του ’50, όταν άρχιζε η μεταπολεμική ανοικοδόμηση και η Ελλάδα έμπαινε στο τριαράκι της αντιπαροχής, όταν το χωριό μετακόμιζε στην Αθήνα «που ανοίγουν οι δουλειές», τότε που η παραμικρή φροντίδα στην καθημερινή ζωή της πόλης και κάθε τι καινούργιο έμοιαζαν λουξ, «μοντέρνο», πολυτελές. Κάτι το ωραίον. του Γιάννη Νένε Το μικρό Παρίσι –τίτλος που διεκδικούν πολλές συνοικίες κατά καιρούς (η Ηλιούπολη κάποτε, λόγω καλής ρυμοτομίας, το Μεταξουργείο σήμερα λόγω των πολλών μπιστρό και…

Στο πρώτο-πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας, εκείνο των Κλεάνθη και Σάουμπερτ που ποτέ δεν υλοποιήθηκε, η πλατεία ήταν τετράγωνη, λεγόταν «πλατεία ανακτόρων», φιλοξενούσε (εννοείται) τα ανάκτορα και είχε μπροστά της ένα μεγάλο πάρκο, τον «κήπο του λαού». Η πλατεία τελικά ξεκίνησε να διαμορφώνεται ως Πλατεία Όθωνος το 1859. Βελανιδιές και πεύκα φυτεύτηκαν γύρω της, στη θέση των συκιών και των αμπελιών που υπήρχαν μέχρι τότε. Ομόνοια ονομάστηκε το 1862, όταν γιορτάστηκε εκεί η έξωση του Όθωνα, που έληξε τις συγκρούσεις μεταξύ οθωνικών…

Πολιτιστικές υποδομές που περιμέναμε χρόνια να ολοκληρωθούν στην Αθήνα, έπειτα από καθυστερήσεις, εμπόδια και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, βρίσκονται πια προς το τέλος τους. Από τους πρώτους μήνες του 2019 έως και το τέλος του 2022, το στοίχημα είναι η πόλη να απαλλαγεί από τα ανοιχτά εργοτάξια ή τα κτίρια στα οποία τα έργα ολοκληρώθηκαν αλλά παραμένουν σιωπηλά από διάφορες εκκρεμότητες: από την οδό Κωνσταντινουπόλεως στο Χίλτον, το Παγκράτι και τη λεωφόρο Συγγρού, μέχρι τη Μαυρομιχάλη και Ακαδημίας, την Πατησίων και το…

Πονάει η ιστορία της Αθήνας, ειδικά όταν ανακαλύπτουμε με πόση ευκολία εκθεμελιώθηκε και έχασε το αστικό της πρόσωπο, καθώς και τα περισσότερα στολίδια από το παρελθόν της. Ένα τέτοιο στολίδι ήταν η γοτθικού τύπου έπαυλη στη γωνία των οδών Μεσογείων και Βασιλίσσης Σοφίας. Χτίστηκε στις αρχές του 1900, με κόκινη πελεκητή πέτρα, σε σχέδια Άγγλου αρχιτέκτονα για λογαριασμό ενός Αρμένιου εμπόρου, που είχε αγγλική υπηκοότητα και διατηρούσε παλαιοπωλείο Ερμού και Βουλής. Η έπαυλη χτίστηκε σε έκταση 1.613 τετραγωνικών, διέθετε 32…

Μ​​ια γυναίκα σε μια τομή του αθηναϊκού χρόνου. Τι προκαλεί άραγε σήμερα μια μικρή φωτογραφία που χωράει στη θερμή αγκαλιά μιας παλάμης; του Νίκου Βατόπουλου Αγνωστη σε μένα αυτή η μορφή, αλλά η φωτογραφία, τραβηγμένη στα μέσα της δεκαετίας του 1930, είναι στα χέρια μου. Είναι τόσο μικρή, ώστε να χωράει σε πορτοφόλι και προσπαθώ να αναπαραστήσω τη σκηνή της πόζας με τον πλανόδιο φωτογράφο της πλατείας Συντάγματος. Ολόγυρα, από τα μέγαρα της πλατείας, ένα μόνο διασώζεται. Η διαφήμιση για…

Άνοιξαν και τυπικά τα οκτώ καταστήματα της Στοάς Εμπόρων στο κέντρο της Αθήνας, στο πλαίσιο της δράσης «αστικής αναζωογόνησης» του Δήμου Αθηναίων, και υποδέχτηκαν τον δήμαρχο Γιώργο Καμίνη σε μια εθιμοτυπική βόλτα. Του Σάκη Ιωαννίδη* Τα περισσότερα είχαν προλάβει να στήσουν τα βασικά, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις οι καταστηματάρχες συνέχιζαν να τακτοποιούν και να «μοντάρουν» ράφια ή πινακίδες καθώς πήραν τα κλειδιά των καταστημάτων μόλις πριν από δύο εβδομάδες. Η σχετική πρόσκληση ενδιαφέροντος για την επαναλειτουργία των καταστημάτων έκλεισε…

Στην επιβλητική σκιά της Στοάς του Αττάλου, σε μικρή απόσταση από την οδό των Παναθηναίων και τα απομεινάρια του υστερορωμαϊκού τείχους, ένα πετρόκτιστο εκκλησάκι συνιστά μια ενδιαφέρουσα «παραφωνία» στον αρχαιολογικό χώρο που αναπτύσσεται στη βορειοδυτική κλιτή της Ακρόπολης και φτάνει ώς το Θησείο. Της Χαράς Τζαναβάρα Ως τα μέσα της δεκαετίας του 1950 βρισκόταν σε κεντρικό σημείο μιας από τις παλιότερες γειτονιές της Πλάκας, στα δυτικά του Ριζόκαστρου. Πρόκειται για το Βρυσάκι, που οριοθετούνταν στη δυτική πλευρά του από τις…

Σ​​αν μια μεγάλη ορθογώνια φωλιά πουλιών, το σπίτι στην οδό Διάκου 18, στην Καλλιθέα, έμοιαζε ξεχασμένο από τον χρόνο. Με ξάφνιασε η θέα του. του Νίκου Βατόπουλου Το είδα από μακριά καθώς περπατούσα γύρω από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, σε ήρεμα στενά της Καλλιθέας, κάτω από τη Λασκαρίδου. Ηταν απόγευμα με σιγανή βροχή, και ο καιρός ταίριαζε στο θέαμα αυτού του σπιτιού. Εμοιαζε σαν σπίτι παραμυθιού, παντελώς αθέατο πίσω από τον θηριώδη αμπέλωπα, κοκκινοπράσινο, διεκδικητικό, καταρρακτώδη και αναρριχόμενο ταυτόχρονα. Ηταν μια…

H μελέτη και το ενδιαφέρον για την Αθήνα υπηρετείται και ενισχύεται τα πρόσφατα χρόνια από τη συγκυρία και το περιβάλλον της κρίσης, αλλά οι σταθεροί μελετητές της, όσοι δηλαδή ερευνούν τα αθηναϊκά θέματα ως προέκταση της ζωής τους, μας τροφοδοτούν διαρκώς με νέα πονήματα. Τους τελευταίους μήνες είδαμε νέες εκδόσεις από αξιόπιστους και έγκυρους μελετητές που εμπλουτίζουν τη διαρκώς αυξανόμενη βιβλιογραφία για την Αθήνα. Του Νίκου Βατόπουλου Το νέο βιβλίο του Θωμά Σιταρά «Ξεφυλλίζοντας παλιές εφημερίδες» (υπότιτλος: τα καλύτερα της…

Με αφορμή ένα αποκαλυπτικό βίντεο, ξαναθυμόμαστε την ιστορία ενός παλιού αρχοντικού της πόλης, το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί με μυστήριες αναφορές. Άλλο ένα διατηρητέο αφημένο στην τύχη του. Άλλη μια ιστορία της πόλης που καταρρέει αβοήθητη μέρα με τη μέρα για να σβηστεί κάποια στιγμή τελείως από τη μνήμη των ανθρώπων και της γειτονιάς. Το συγκεκριμένο κτίριο είναι γνωστό ως Οικία Χατζηγώγου και βρίσκεται στο τέλος της Αρετσούς, στην οδό Θέτιδος (στην Κρήνη) κοντά στη Remvi. Είναι έργο των…

Ως το 1836 η οδός Ακαδημίας ήταν το βόρειο… όριο της Αθήνας. Στην αρχή ήταν η οδός Νοσοκομείου, λόγω του Δημοτικού Νοσοκομείου που λειτουργούσε στο σημερινό Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πήρε το όνομα του Αμερικανού προέδρου Φραγκλίνου Ρούζβελτ, αλλά δεν υιοθετήθηκε από τους πολίτες και εγκαταλείφθηκε. Της Χαράς Τζαναβάρα* Η σταδιακή κατασκευή της Αθηναϊκής Τριλογίας επί της οδού Πανεπιστημίου άλλαξε τα δεδομένα και συνδέθηκε με την ανάπτυξη της «νέας πόλης», της Νεάπολης. Η…

Το αυστηρό, αλλά ταυτόχρονα εμπνευσμένο κτίριο στη δεξιά πλευρά της οδού Πατησίων μοιάζει να ασφυκτιά ανάμεσα σε πολυκατοικίες, τα χαρακτηριστικά σχεδόν πανομοιότυπα «κουτιά» που ξεφύτρωσαν σε όλο το λεκανοπέδιο από τη δεκαετία του 1950 χάρη στο, ελληνικής πατέντας, σύστημα της αντιπαροχής. Της Χαράς Τζαναβάρα* Υψηλοί συντελεστές δόμησης, που αύξαναν το ύψος των κτιρίων και σχεδόν μηδένιζαν τους ακάλυπτους χώρους, ώστε να «παντρέψουν» τις τεράστιες ανάγκες για άμεση και φθηνή στέγαση οικογενειών που εγκατέλειπαν στην επαρχία, αναζητώντας σταθερή δουλιά στην πρωτεύουσα…

Σ​​κέφθηκα τα σπίτια που ζωγράφιζε ο Κώστας Μαλάμος, την ώρα που προσέγγιζα την οδό Ρεμούνδου. Είχα ήδη δει μια γωνία, Αλκιβιάδου και Πιπίνου, βουτηγμένη σε βαθιά, λερωμένη ώχρα σκιασμένη από πυκνό φύλλωμα ακακίας, και ήταν σαν εκείνα τα σπίτια του Μαλάμου, με εκείνη την πένθιμη αθηναϊκότητα. του Νίκου Βατόπουλου Η οδός Ρεμούνδου έχει μοναδικότητα. Θα μπορούσε να είναι ένα αξιοθέατο, καθώς εκεί σε αυτόν τον ήσυχο δρόμο της παλιάς, αστικής Αθήνας, σώζονται στη σειρά έξι διώροφα σπίτια, από το 13…